Quảng Trị thời tiền sử
Bản khoán ước làng Phú Kinh

Bản khoán ước làng Phú Kinh được nhân dân làng Phú Kinh, xã Hải Hòa, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị lưu giữ tại miếu khai canh của làng.


​​

Bản Khoán ước là một tấm gỗ lim hình chữ nhật có kích thước: dài 2m30; rộng 0,36m; dày 8cm. Mặt trước khắc gần 5.000 chữ Hán, viết theo lối chữ chân. Mặt sau để trơn. Nội dung bản khoán ước bao gồm những quy định về các mặt chủ yếu trong đời sống xã hội như: Giải quyết vấn đề phân chia ruộng đất, giáo dục, khuyến học, gìn giữ phong thủy, tang ma, cưới xin...

Những nội dung chính thể hiện trong bản khoán ước đặt ra nhiều quy định, lệ tục khá rõ ràng. Bàn về chế độ phân cấp ruộng đất, bản khoán ước đưa ra nhiều loại ruộng như phép "tỉnh điền", "đại điền", "hạn điền", "quân điền" và "vĩnh nghiệp", cách phân loại ruộng, cách thức thu tô như:  Lệ "vĩnh nghiệp điền thổ" thì trên dưới đều bình đẳng, mỗi người đều có một phần; nếu như cha mất thì con kế thừa, anh chết thì em thay thế; nếu như người thay thế đó là con gái thì đợi cho đến lúc lấy chồng rồi mới lấy phần ruộng đó mà chiếu cấp... Những ruộng đất liên quan đến đất quan không được bán đứt. Lệ chia phần thịt tế, lệ sát sinh như chia thịt cho viên chức phải hợp lễ, đúng quy cách và phép tắc. Ðối với khẩu phần ruộng và thịt, trước giành cho người già sau mới đến tất cả đinh tráng. Việc trẻ nhỏ đi học, từ 15 tuổi trở lên, cứ 3 năm một kỳ, những người đồng khóa, đồng niên xem xét sở học của từng người để phân cao thấp; đối với người thông thạo chút ít về kinh nghĩa biết làm văn thể tứ lục đều được xét riêng các công việc nhằm nuôi dưỡng học trò để chấn chỉnh văn phong. Ngăn cấm việc trộm cắp, loạn luân, hoang dâm; việc dựng vợ gả chồng phải do cha mẹ sắp đặt, không được kết hôn cùng họ; việc xử phạt những người mắc tội gắn với tịch thu "vĩnh nghiệp", khẩu phần "hạn điền" và có thể bị trục xuất ra khỏi làng. Nghiêm cấm phá hoại cảnh quan, môi trường, đình, chùa, đền miếu, kể cả đất mộ tổ để bảo tồn vượng khí, long mạch. Mọi người nên cần cù để giữ nghề nghiệp của mình; người làm nông nên hết sức chăm lo ruộng đồng, gieo trồng đúng vụ; người thợ chế vật dụng cần làm cho các vật được tinh xảo; người buôn bán phải biết tính toán cân đong. Sang hèn tùy cơ, thủ chí chớ thay đổi, mỗi người nên chăm lo cho nghề nghiệp của mình... Người trong làng nên hòa mục giúp đỡ lẫn nhau, kính già thương trẻ, giúp đỡ nhau khi bệnh tật, khi gặp hoạn nạn phải cứu giúp nhau, thương yêu những người cô quả, chớ khinh bần ức hiếp người yếu....

XEM THÊM VỀ QUẢNG TRỊ THỜI TIỀN SỬ
TỪ NHỮNG LOẠI HÓA TỆ CỔ SƠ TẠI BẢO TÀNG QUẢNG TRỊ TÌM VỀ QUAN HỆ GIAO THƯƠNG CỦA NGƯỜI XƯA Cụm vò bán sứ thời Đường làng Dương Lệ Bò thần Nandin Quảng Điền Bò thần Nadin Kim Đâu Tượng đồng Nguyễn Ư Dĩ Trống đồng An Khê Trống đồng Trà Lộc