Ngày 10-11-2023 Bộ Văn hóa đã ra Quyết định số 3420/QĐ – BVHTTDL đưa vào danh mục Văn hóa phi vật thể Quốc gia: LỄ HỘI ARIÊU PIING CỦA NGƯỜI TÀ ÔI (PA CÔ) huyện Đakrông, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị.

Có được kết quả này là sự nổ lực của UBND tỉnh Quảng Trị, Sở VHTT&DL, Trung tâm Quản lý Di tích và Bảo tàng tỉnh, cũng như các Phòng ban liên quan thuộc hai huyện Hướng Hóa và Đakrông. Đặc biệt là sự đồng lòng của cộng đồng người Tà Ôi/Pa Cô trên địa bàn tỉnh.

Từ kết quả của đợt điều tra vào năm 2016 – 2018 và nhiệm vụ xây dựng hồ sơ Di sản Văn hóa phi vật thể Lễ hội Ariêu piing đã được thực hiện trong năm 2022 bao gồm: tọa đàm khoa học, biên soạn nội dung lý lịch, lập các biểu mẫu thuộc hồ sơ, điền dã thực tế, thu thanh và ghi hình về lễ hội Ariêu piing…từ đó thông qua Hội đồng Khoa học đơn vị, trình Sở VH, TT&DL Quảng Trị, Sở VH, TT&DL trình UBND tỉnh từ đó trình ra Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xem xét phê duyệt.

LỄ HỘI ARIÊU PIING CỦA NGƯỜI TÀ ÔI (PA CÔ) huyện Đakrông, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị được đưa vào danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia có những giá trị to lớn sau:

Giá trị lịch sử

Ariêu piing là một lễ hội truyền thống của công đồng người Tà Ôi/Pa Cô, được hình thành từ lâu, trao truyền qua nhiều thế hệ và đã ăn sâu vào tiềm thức của mọi người, mọi gia đình.

Lễ hội Ariêu piing phản ánh nhiều khía cạnh về lịch sử của cộng đồng người Tà Ôi/Pa Cô trên dãy Trường Sơn; thông qua lễ hội, có thể nhận diện được quá trình cư trú và hình thành các làng/bản của người Tà Ôi/Pa Cô trên vùng đất Quảng Trị.

Giá trị văn hóa

Lễ hội Ariêu piing thể hiện phong tục tập quán, những quan niệm về thế gới quan, về sự sống, cái chết và là nét văn hóa đặc trưng riêng biệt của người Tà Ôi/Pa Cô.

Lễ hội Ariêu piing mang đến cho cộng đồng sự thỏa mãn về mặt tâm linh cũng như tạo ra những hi vọng về nhu cầu sinh tồn của mỗi cá nhân cũng như của cả cộng đồng.

Lễ hội Ariêu piing là nơi sáng tạo, lưu giữ và trao truyền những kỹ năng, tập tục, tri thức... cho các thế hệ; đồng thời, lễ hội còn là nơi ôn lại những truyền thống tốt đẹp của người Tà Ôi/Pa Cô; là sợi dây vô hình rạng buộc và gắn chặt thành viên trong làng/bản thành một khối đoàn kết.

Giá trị khoa học

Các hiện vật thể hiện trong lễ hội Ariêu piing (nhạc cụ, trang phục, trang sức, nhà mồ, quan tài, rượu cần...) cũng như quy trình tế lễ, nghệ thuật biểu diễn… là nguồn tư liệu lịch sử phong phú, là cơ sở khoa học giúp các nhà khoa học nghiên cứu đời sống văn hóa vật chất và tinh thần của cộng đồng người Tà Ôi/Pa cô ở Quảng Trị.

                                                                                                                                                                       Hồ Khánh Tâm